Khoảng lặng ngày khai trường

TT - Tựu trường, ngay tại TP.HCM, đô thị nhộn nhịp nhất cả nước, vẫn còn những bước chân học trò nghèo chông chênh trên đường tới lớp...

Em Cát Huỳnh Phương Tuyết nấu cơm chờ mẹ đi bắt còng về - Ảnh: M.L.

Tan học, hai anh em Huynh - Đệ đi mót củi về cho mẹ nấu sữa đậu nành để bán - Ảnh: M.L.

  Chị Huỳnh Thị Dạ Lan, khu phố 6, P.Trường Thọ, Q.Thủ Đức, tự nói với lòng là thôi nghĩ ngợi đi, nghĩ hoài chỉ thấy rầu, thấy rối chứ có giải quyết được gì đâu. Chị biết nếu ngồi rầu thêm chút nữa, thế nào chị cũng quẫn trí rồi tính chuyện cho thằng Trọng Huynh nghỉ học.

Hành trang... vé số

  Thằng Huynh mà nghỉ thì chị chỉ còn phải lo tiền học cho thằng Đệ, vậy thì họa may sức chị còn kham nổi. Hôm bữa, mới nghe chị nói xa nói gần chuyện cho thằng Huynh đi ở nhà người bà con, hai anh em Huynh - Đệ đã khóc ròng, không chịu. Chị năn nỉ con một hồi rồi lại thấy giận mình kinh khủng vì làm mẹ mà không lo được cho con.

  Trong sơ yếu lý lịch của mấy đứa con chị Lan, phần nghề nghiệp của mẹ, các em chỉ ghi đơn giản là buôn bán. Thì cái ô trống nhỏ xíu trong bản lý lịch chỉ đủ để ghi hai chữ đó thôi. Thực tế nghề nghiệp của chị khó diễn đạt hơn nhiều.

mua. Vét hết tiền, chị chỉ mua được cái áo cho con, còn quần thì mặc lại quần cũ, sách thì đi mượn, xin sách cũ.

  Xòe hai bàn tay chưa chắc đếm hết được những công việc mà chị đã và đang làm: nấu sữa đậu nành, bán thuốc lá, bán vé số dạo, bán bánh ướt, làm thợ nấu đám cưới, đám giỗ, đám ma rồi bốc vác, khiêng đồ, lặt rau mướn, bào rau thuê, tắm cho người bệnh, chăm sóc người già, làm cả những chuyện mà đến con cháu của họ cũng ghê, không dám làm như vệ sinh, đổ bô... Có dạo chị còn chạy xe ôm. Ai mướn gì, cực mấy chị cũng làm, miễn kiếm được tiền lo cho con đi học.

  Hai đứa út chị sinh đôi, đặt cho hai cái tên thiệt đẹp: Nguyễn Huỳnh Trọng Huynh - Nguyễn Huỳnh Trọng Đệ. Cha không còn chung sống với gia đình, sức mẹ có hạn, để có tiền đi học, hai anh em Huynh - Đệ đã có thâm niên bán vé số dạo hơn ba năm. 
  Từ ngày mới 8 tuổi, hai anh em đã quen với lịch làm việc: một buổi đi học, một buổi mài chân trên những con đường, hẻm nhỏ để bán vận may. Không chỉ loanh quanh trong các con đường nhỏ, có bữa hai anh em còn dắt nhau ra tới xa lộ Hà Nội, ngã tư Thủ Đức, đứng bán ở siêu thị Co.op Mart...

  Hè vừa rồi hai anh em đi bán nhiều hơn để kiếm tiền mua mắt kính vì đứa nào cũng bị cận hơn 4 độ. Vậy mà mới hôm trước thôi, Đệ đứng đếm tiền thì bị hai người đi xe gắn máy vù ngang giật hết tiền và vé số.

Trước ngày tựu trường, chị Lan tần ngần dắt hai con ghé vô tiệm giày. Ngó vô tủ kính thấy một đôi giày giá 185.000 đồng, mẹ con dắt nhau về, vòng ra chợ trời mua giày đổ đống. Giày xăngđan, giày vải học thể dục, đồng phục thể dục, áo đồng phục của trường, sách giáo khoa, sách bài tập... trăm thứ cần

  Căn nhà của ba mẹ con, ai ghé thăm cũng thấy giống như một vựa củi hay vựa ve chai. Để có củi nấu sữa bán, mẹ con chị đi mót gỗ vụn từ các công trình xây dựng rồi chất lên xe cút kít đẩy về xếp quanh nhà. Mấy tuần nay, tự nhiên đường Đặng Văn Bi kẹt xe liên miên. Khách muốn ghé vô mua điếu thuốc, uống ly sữa cũng bó tay. Xe sữa đậu nành, bánh ướt của chị ế chỏng chơ. Cả nhà uống sữa, ăn bánh trừ cơm.

  Chị cười buồn: "Hổng biết có phải tại uống sữa, ăn bánh ế riết nên hai thằng nhỏ hoài hổng lớn. Lớp 6 rồi mà mới tròm trèm 25kg". Vậy mà năm năm liền cậu nhóc Nguyễn Huỳnh Trọng Đệ là học sinh giỏi của Trường tiểu học Từ Đức. Hai anh em hồn nhiên khoe: "Lúc đi học hay đi bán vé số, tụi con còn để ý mót bọc nilông, chai nhựa, phế liệu về cho mẹ".

  Chị Lan tiếp lời: "Chai nhựa, chai nước suối giờ bán được lắm, hễ chục chai là bán được 3.000 đồng. Bây giờ ít ngàn không mua được cái gì nhưng nhiều cái "ít ngàn" như vậy, biết đâu giúp cho hai đứa nhỏ nhà tui còn được đi học".
  Căn nhà của ba mẹ con, ai ghé thăm cũng thấy giống như một vựa củi hay vựa ve chai. Để có củi nấu sữa bán, mẹ con chị đi mót gỗ vụn từ các công trình xây dựng rồi chất lên xe cút kít đẩy về xếp quanh nhà. Mấy tuần nay, tự nhiên đường Đặng Văn Bi kẹt xe liên miên. Khách muốn ghé vô mua điếu thuốc, uống ly sữa cũng bó tay. Xe sữa đậu nành, bánh ướt của chị ế chỏng chơ. Cả nhà uống sữa, ăn bánh trừ cơm.

Chị cười buồn: "Hổng biết có phải tại uống sữa, ăn bánh ế riết nên hai thằng nhỏ hoài hổng lớn. Lớp 6 rồi mà mới tròm trèm 25kg". Vậy mà năm năm liền cậu nhóc Nguyễn Huỳnh Trọng Đệ là học sinh giỏi của Trường tiểu học Từ Đức. Hai anh em hồn nhiên khoe: "Lúc đi học hay đi bán vé số, tụi con còn để ý mót bọc nilông, chai nhựa, phế liệu về cho mẹ".

Chị Lan tiếp lời: "Chai nhựa, chai nước suối giờ bán được lắm, hễ chục chai là bán được 3.000 đồng. Bây giờ ít ngàn không mua được cái gì nhưng nhiều cái "ít ngàn" như vậy, biết đâu giúp cho hai đứa nhỏ nhà tui còn được đi học

MAI LÂM